De “ze” in de titel slaat nergens op, want de moordenaar van John Lennon was een eenling, een fantast, een fan. Mark David Chapman was gisteren in het nieuws, nadat ik die blog had geschreven. Toeval? Hij had voor de 14^e keer vervroegde vrijlating gevraagd en afgewezen gekregen. Het AP berichtte erover en alle nieuwsmedia namen het over. Vlak na mijn blog kwam het bericht als een komeet terug in de nieuwscyclus. Ik heb die “ze” erin gelaten, alsof er een complot achter de moord op Lennon schuilt. Natuurlijk zijn er complottheoriën over de moord. Misschien zijn er allemaal systemen van machten en krachten die John Lennon het recht op leven hebben misgunt. Die gedachtegang heb ik opengelaten, speciaal voor jou.

Denken in systemen, dat is wat het marxisme ons heeft geleerd. Toeval bestaat niet. Macht en verzet. Alles is macht en verzet. Wees de verzetsheld en bestrijd de macht. Lennon was een verzetsheld en dus moest de macht, bijvoorbeeld in de vorm van de CIA, een einde aan zijn leven maken. Dat is de enige mogelijke verklaring voor zijn dood. Dat psychotische schermen met namen, het trekken van lijntjes, dat is waar dit vlinder vangen over gaat. Nee. Er is geen systeem. Mark was gewoon in de war en een kogel is snel afgevuurd, en nu heeft hij spijt, al 45 jaar lang spijt. Een groter verhaal is er niet, alleen in jouw psychotische hoofd.

Slimmer lijken met systemen. Er zijn twee verhalen. Verhaal 1: Mark David Chapman was in de war en schoot zomaar John Lennon dood. Verhaal 2: The Beatles werden gezien als een een bedreiging voor het establishment, omdat ze symbool stonden voor de jeugd die vrede een kans wou geven in plaats van zo veel mogelijk bommen op Vietnam te gooien om zo de zakken te vullen van de kapitaalbourgeoisie die via het militair-industrieel complex geld verdient aan oorlogen, en om iets te doen aan die bedreiging heeft dus die geheime elite de CIA ingeschakeld om op hun beurt Mark David Chapman in Libanon te hersenspoelen zodat hij in staat zou zijn om John Lennon te vermoorden. Verhaal 1 is simpel en kort en er zit geen moraal in. Verhaal 2 is lang, complex, eng en zet aan tot actie. Want als “ze” John Lennon vermoorden, wat is er dan nog meer dat we niet mogen weten? En trouwens, ik wil hier meer over weten! Sinds wanneer zit de CIA in Libanon? Op welke manier verdient de elite dan eigenlijk geld met oorlog voeren? Hoe kun je iemand hersenspoelen tot een gewetenloze moordenaar? Als ik ‘kapitaalbourgeoisie’ google, krijg ik dan hits of is het een neologisme van erwt.org? Zo veel interessanter is verhaal 2 dan verhaal 1, dat verhaal 1 bij voorbaat al geen kans van slagen heeft, ook al is het de waarheid. En dat die waarheid dan aan de kant wordt geschoven en wordt vervangen voor een complex systematisch verhaal van macht en verzet, dat is hetgeen dat Popper zo irriteerde aan klootzakken zoals Herbert Marcuse. Het volk, en dat is in dit verhaal de hoogopgeleide kritische massa, slikt die verhalen over de CIA en het militair-industriele complex als zoete koek. Hoe meer moeilijke woorden er in de soep zitten, hoe meer de hoogopgeleide kritische massa honger krijgt naar meer van die verhalen.

Macht en verzet. Het is een denkrichting die wordt aangeleerd. Een Foucaultiaanse, Hegeliaanse, Marxistische denkrichting. Wie heeft de macht? Ter vergelijking wil ik het tegenover de religieuze of conservatieve denkrichting plaatsen, waar het draait rond reinheid en heiligheid. Rein en heilig zijn is een constant debat binnen kerken, moskeeën, tempels en synagoges. Eigenlijk kun je elke prediking, elke lering, elk gesprek tussen gelovigen over geloof samenvatten met die twee woorden. Wat is reinheid? Wat is zonde? Hoe wordt ik nog reiner, is heiligheid voor iedereen weggelegd of voor enkelen? Dit is de denkrichting.

Een freudomarxist houdt zich daarmee niet bezig. Freud heeft geleerd dat zonde onze natuur is, dat de mooie praatjes maar een vernislaagje zijn boven onze dierlijke instincten. Civilisatie nastreven is een reflex uit het verleden, het is een deel van het systeem. De freudomarxist ziet vooral die televisiedominee en die Kerk met een hoofdletter die ootmoedigheid en armoede predikt maar ondertussen zichzelf verrijkt met de donaties van de gelovigen, die met een lulverhaal over één of andere god aan het lijntje worden gehouden. Daarin zit voor hem of haar de spanning. Een spanning die de gelovige helemaal niet voelt, want die houdt zich niet bezig met zulke aardse, wereldse beslommeringen. De marxist wacht af hoe die macht verbroken wordt door een daad van verzet, een moslima die zelf haar hoofddoek aftrekt of een jood die zijn pijpekrullen afknipt of een bijbel die door Marilyn Manson verbrand wordt op een rockconcert. Dat is pas verzet.

Macht en verzet. Waar in godshuizen gefilosofeerd wordt over de betekenis van reinheid en heiligheid wordt in de huizen van de humanist nagedacht over macht en verzet. Debatcentra, symposia, kwaliteitskranten, musea, universiteiten, redactielokalen, ze doen allemaal dienst als contemplatieve ruimtes waar wordt nagedacht over de vraag wie hier nu de macht heeft en hoe we daartegen in verzet moeten komen. Steeds maar weer speelt de vraag wie hier nu de macht heeft en wat wij als geloofsgemeenschap nog meer kunnen doen om daartegen in verzet te komen. Doe ik genoeg? Heeft het nog zin?

Zondag zijn we allemaal rein en heilig, maar hoe zit het de rest van de week? Maandag? Vrijdag? Zaterdag? Zijn we dan nog heilig? De ramadan is een goed moment om dichter bij Allah te komen, maar hoe zit dat de rest van het jaar? Het is een vraag die continue weerklinkt, een gebed zonder einde.

Zo is ook de marxist in een gebed zonder einde verzeild geraakt, want de revolutie eet zijn eigen kinderen op. De onderdrukten worden de onderdrukkers. De cultuurkapitalisten zijn niet alleen verzetshelden, maar ook machthebbers. En ze weten het dondersgoed. Het is juist door in verzet te komen dat je de macht grijpt. Daarmee zeg ik niets nieuws, dit is de voortdurende denkoefening, dit is het mantra, dit is de azaan, dit is de klaagzang die vanuit de minaretten, de linkse ivoren torens continue over het volk wordt uitgestort. De klaagzang van de lijdende leider is ons dagelijks gebed.