Mijn positie, wat is mijn positie? Het is al 27 maart en ik verzand in de literatuur, het welgekende wanhoopsmoment die elke researcher heeft als de literatuur zijn naam begint te schreeuwen en elk flard papier van pas kan komen, want toen ik in de pocketbakken aan het grabbelen was toen viel uitgerekend “Amerika in Beweging” uit 1961 uit elkaar, klaar voor de papierversnipperaar. Hier las ik dat Marx de vergelijking maakt dat de schapen, als ze zich verenigen, als ze een klassebewustzijn krijgen, de dictatuur van de lammeren kunnen stichten en dat de lammeren de wolven zullen opeten.

Het is tijd om de deksel dicht te doen, want ook hier weer kan ik op doorflubberen. Er was net een klant in de winkel die ideeën had maar ze niet op papier kreeg, ik heb maar niet verteld dat ik elke dag een blog schrijf om daar een paper uit te destilleren. Maar wat is de positie van die paper, wat is De Idee? Mijn vrouw zei gisteren dat De Idee een taalfout is die hoogopgeleiden mogen maken. En daar wringt het schoentje misschien wel, want het is een taalfout. Het lidwoord dat bij idee (zonder hoofdletter) hoort is het. De Idee is een manier om het denksysteem van Plato uit te leggen aan filosofiestudenten, wie daarbuiten spreekt van De Idee maakt een taalfout. Ja, ik heb ook veel taalfouten gemaakt in deze serie maar dat is omdat ik moet doorschrijven, de redactie ga ik zo doen.

De positie is als volgt. Ik ga, met mijn bronnen en citaten in de hand, beargumenteren dat wie links is in een kinderlijke koortsdroom leeft, waarbij de instituten houvast moeten bieden in een veranderende wereld, maar dat die instituten geen recht van bestaan hebben. Dat links een conserverende reflex heeft, dat het Marxisme gefreudianiseerd is, dus dat Freud de werkelijke ideëenmeester is en dat de sociale wijsbegeerte andere manieren van denken heeft verdrongen. Waar ik in andere losse blogs de Statistiek onder vuur nam (zie: Haaien en statistiek), neem ik nu de Sociologie-Psychologie-Antropologie onder vuur, wat blijkt uit het feit dat Drs. Klant als antropoloog op een sociologiefacutleit werkte (gnuif gnuif) maar ook en vooral omdat ik nu Freud zelf lees, in vertaling, Totem en Taboe, en wat blijkt is dat het een en al cultureel antropologisch werk is dat hij doet, maar daarover meer.

Wat ik probeer onder woorden te brengen is dat dingen nog wel dezelfde naam hebben, maar dat de wereld onder dat woord vandaan draait, zoals met die journalist, die eigenlijk niet meer bestaat, maar die eigenlijk commentator is voor een merk met aanzien, of zelfs vermeend aanzien. En dat ditzelfde ook met het Marxisme is gebeurt, dat mensen zich marxist noemen, maar het niet zijn, maar wie bepaalt dat eigenlijk? Kan iedereen niet het verhaal, de Shahada van het marxisme onderschrijven? Dat die schapen kunnen winnen als ze zich maar verenigen tegen die wolven? Is dat niet ook de logica, de ijzeren wet die aan diplomatie en geopolitiek ten grondslag ligt? Net zo lang coalities vormen tot je even zwaar bent als de vijand? Want wie is schaap en wie wolf?

De boeren en de arbeiders zijn de schapen alleszins al niet meer, want waar Craeybeckx was blijven steken in 1962 weten we nu al hoe het verhaal afloopt: iedereen, heel het Westen, komt in die Tertiaire sector terecht. Het feit dat hij logistiek en vrije kunsten in dezelfde zin noemt is al moeilijk te begrijpen, want die vrachtwagenchauffeur staat nu tegenover de kunstenaar. Of althans, dat is wat de ‘journalisten’ ons zo graag willen doen geloven.

Vandaag las ik in De Morgen een interview met econoom Willem Sas, die waarschuwt voor aanwas van politieke extremen bij bezuinigingen. Want wat blijkt? Brexit, Trump, de gele hesjes, ze zijn boos op bezuinigingen. “Als mensen geen perspectief meer hebben, wordt het wel heel aanlokkelijk om een baksteen door de ruiten van het establisment te gooien door op extremen te stemmen”. Als je net aan een overdosis Marcuse hangt dan is dit precies de bedoeling, dit was in de jaren 60 precies het probleem, het ging zo goed in het Westen dat die Revolutie maar niet kwam. Nu gaat het slechter, en zie, de revolutie is terug. Maar in plaats van dat Links op een zeepkistje staat met Marx in de hand om het proletariaat de juiste kant op te sturen worden de instituten beschermd. Hoe is het mogelijk! En dat niet alleen, nee, die gele hesjes zijn de vijand, de populisten zijn de barbaren, wat if anything is er eigenlijk over van het marxisme bij links? Hoe heeft dit kunnen gebeuren?

En dat is de positie. Links is doodsbang voor de revolutie geworden. Links is anti-revolutionair geworden, waar de ARP begin 20e eeuw nog de partij van conservatieve christenen was in Nederland is de ARP van vandaag die van conservatieve socialisten. Het cultuurmarxisme als vervanging van de revolutie. Freud als leitmotif. Het kind in jezelf als leidsman.

De Witte Raaf 221, januari-februari 2023, jaargang 38. Met steun van de Vlaamse Overheid en het Mondriaan fonds, een redactie van Artists, Academics, Activists en Analysanten. In het eerste artikel, de eerste zin wordt Marx al genoemd, maar het artikel is een gemekker over het wegvallen van subsidies of het nationaliseren ervan, enfin, winstbejag in de cultuur, Adorno erbij, die dingen. Niet de focus. Maar dan: De Moeder als Muze, A couch in New York, Jacques Lacan. Freud druipt van de pagina’s, maar indirect. Waar we in het eerste artikel Marx al flanerend langs een opera van Wagner bezig horen blijft Freud verstopt, behoeft geen introductie. Judith Butler wordt wel genoemd, die heeft de ouder eens “de eerste ex-lover” genoemd, gekleurd door de psycho-analyse. Butler als variatie op Freud, homoseksualiteit en gender als een softe versie van de incestoïde claims van Freud. Butler als Freud voor het volk.

Maar het meet in de marges gekriebeld heb ik bij het artikel “de Vuurwerkjongen” van Willem de Wolf (zie je wel, toch een wolf). Willem de Welp, liever, want Willem wou nooit volwassen worden. Dat is de strekking van het stuk. Kinderloos want kunstenaar. Het kunstenaarsschap als celibaat, maar dan niet het seksuele celibaat (juist niet!) maar wel die kinderloosheid.

P14: “en werd daarmee een trouwe volger van het in de jaren tachtig van de vorige eeuw overheersende romantische kunstenaarsadagium dat voorschreef dat een gezinsleven, sowieso een leven naast de kunsten, beter niet kon worden nagestreefd”

“het hoorde bij een kritische blik op de samenleving, de ouders, de kerk, de instituten, de bourgeoisie, alle vormen van kleinburgerlijke dwang en autoriteit, die allemaal nog bestreden moesten worden”

de zelfinzichten die de kunst verschaffen zou, het gezelschap dat het zou verlenen, het huis dus, de solidariteit, en ook die andere kant, het bovenzinnelijke, het transcedente, al hetgeen dus dat de monomane zoektocht en het afzien van het verdere, zoals kinderen, rechtvaardigt

Misschien is het een van de redenen waarom ik – heel kinderachtig – kind wil blijven, ook in de kunst, omdat alleen een kind kan zeggen ‘jullie hadden het beloofd!’.

De weigerachtigheid om volwassen te worden

het heeft dus meer te maken met het idee dat blinde ijver juist hen-mijn ouders- moet overtuigen van mijn keuze voor een leven in de kunsten dan dat ik zelf vrij en radicaal wil kunnen denken over wat ik eigenlijk te zeggen heb in de kunsten

Terwijl toch ook veel van wat in de jaren tachtig werd gepropageerd ging om het creeren van een alternatief dat niet tot de kunsten beperkt bleef. Het ging in politieke en menselijke zin om andere verbindingen, andere vormen van samenleven en samenwerken, andere manieren van leren en opgroeien – anders dan het eigen kind en het solitaire gezinsgeluk. We noemnden al die inspanningen, die bouwwerken niet voor niets ‘huizen’, we zeiden niet voor niets ‘gezelschap’ tegen elkaar. Het waren constructies, alternatieven, ook voor de kinderlozen.

De kunsten die het ouderschap actief afraden. En de academicus? De activist? Hoezeer is kinderloosheid daarvan een doel op zichzelf? De Analysand, godbetert. Wie Freud leest laat het wel uit zijn hoofd ooit aan kinderen te beginnen.

Kind heeft twee betekenissen. Kinderen zijn kleine mensen, tot pakweg 12 jaar, maar kind zijn is ook een positie ten opzichte van je ouders. Een pensionado kan nog steeds kind zijn, als zijn ouders nog leven. Is dat wat de Analist de Analysant misschien voorhoudt: je bent in de eerste plaats kind, en dus zul je kind blijven.

“