Lees eerst:

1. erwt Gender, de introductie
2. Het Genderalfabet

---

• Geslachtsspectrum
• Identificatiespectrum
• Oriëntatiespectrum
• Presentatiespectrum

Op erwt.org maken we onderscheid tussen vier genderspectra, die in alle gevallen behalve het geslachtsspectrum kunnen worden opgedeeld in een binaire en een non-binaire notie. Het is hierbij belangrijk op te merken dat de spectra afzonderlijk van elkaar opereren. Een individu dient dus te worden ondergebracht in alle vier spectra afzonderlijk. Hieruit volgt dat het aantal mogelijke gendercombinaties schier oneindig is en zo dienen deze ook te worden begrepen. Daarom is het raadzaam om enkel naar de spectra afzonderlijk te kijken. We beginnen vandaag bij het geslachtsspectrum.

Van alle spectra is het geslachtsspectrum conceptueel de meest eenvoudige omdat de variaties lichamelijk en dus ‘objectief’ waarneembaar zijn. Het gaat hierbij om de uiterlijke seksekenmerken die bij de geboorte van een nieuw mens (genderkwesties beperken zich tot mensen) zichtbaar zijn. Het is om die reden dat de stad Amsterdam ambtenaren heeft geadviseerd om de formulering ‘bij de geboorte gezien als’ te hanteren.

Dit betekent niet dat het geslachtsspectrum tweeledig is. Er bestaat namelijk een categorie tussen ‘bij de geboorte gezien als jongen’ en ‘bij de geboorte gezien als meisje’. Deze tussencategorie is minder bekend dan de twee andere categorieën (b.d.g.g.a. Jongen en b.d.g.g.a. Meisje), omdat deze categorie minder vaak voorkomt. Deze categorie noemen we intersekse (tussen-sekse).

De tussencategorie dient juist in al zijn verschijningsvormen te worden geaccepteerd als een aparte categorie

In het discours van een deel van de genderdebatten speelt deze tussencategorie een grote rol. Binnen dat kader wordt er liefst niet gesproken in termen van ‘afwijking’ of ‘misvorming’, zoals dit in medische discours wel het geval is. De tussencategorie dient juist in al zijn verschijningsvormen te worden geaccepteerd als een aparte categorie, die de biologische tweedeling in de mensenpopulatie tussen ‘man’ en ‘vrouw’ teniet doet.

Toch blijft het geslachtsspectrum binnen de binaire marges, omdat de tussencategorie altijd een combinatie is van de twee andere categorieën. De menscategorie ‘b.d.g.g.a. Meisje’ wordt gevormd door XX-chromosomen en de menscategorie ‘b.d.g.g.a. Jongen’ wordt gevormd door XY-chromosomen. Iedere afwijkende combinatie behoort tot de categorie ‘intersekse’. Mensen binnen de categorie ‘intersekse’ hebben biologische kenmerken van de andere categorieën, maar geen fundamenteel andere kenmerken. Desalniettemin zijn er vele verschillende types intersekse mogelijk binnen de relatief kleine populatie.

Hermafrodiet
De tussencategorie figureert in de mythologie als hermafrodiet. Deze term wordt binnen het genderdiscours echter als negatief bestempeld. Binnen de mythologie is ook sprake van hybride wezens die bijvoorbeeld half-mens half-dier zijn. Op het internet zijn hiervan artikelen en foto’s te vinden onder (bijvoorbeeld) de zoekterm ‘human animal hybrid’. Deze categorie heeft geen plaats in de wetenschappelijk consensus en behoort vooralsnog tot het gebied van de pseudowetenschap. Dit was tot de recentelijke emancipatie ook de plek van de categorie intersekse/hermafrodiet. De reden dat ik deze levensvorm kort aanhaal is om het verschil tussen binair en non-binair te verduidelijken. Het geslachtsspectrum is binair omdat het de ‘human animal hybrid’ buiten beschouwing laat. Zou deze levensvorm tot het discours behoren, dan zou dat deel van het spectrum niet binair, maar non-binair zijn -we zouden dan ook beter kunnen spreken van het ‘biologische’ spectrum-. Bij het bespreken van de andere spectra is begrip van deze notie elementair.

Behalve een biologische categorie van intersekse (binnen het geslachtsspectrum) is er ook een niet-biologische categorie. Deze komt voor als er bij de besnijdenis van een (b.d.g.g.a.) jongen onzorgvuldig wordt gehandeld, waardoor de genetalia worden verminkt op een wijze die verdere ontwikkeling belemmert.

De grootte van de interseksepopulatie is moeilijk te schatten omdat er vaak met een operatie bij de geboorte ingrepen plaatsvinden die de baby geschikt maken voor ontwikkeling binnen één van de twee dominante categorieën. Binnen het genderdiscours wordt gepleit voor erkenning van intersekse als een volwaardige categorie. Interseksuelen zijn het hiermee soms niet akkoord, omdat zij zich binnen het identificatiespectrum en presentatiespectrum met succes als respectievelijk man of vrouw hebben ontwikkeld. Zij beschouwen de biologie van hun genetalia als een privéaangelegenheid die niet als politiek wapen dient te worden gebruikt. Dit blijkt uit een ingezonden brief van een oudere interseksueel die ik helaas niet meer heb kunnen recupereren.