Een paar weken geleden kwam Papa Picornie op bezoek. We werken samen op verschillende projecten, zoals het Zwarte Pieten Discussie Journaal en punkband Ricardo Pescador. Hij vertelde hoe hij een nieuwe overwinning had behaald op de Nederlandse staat waardoor zijn inkomen nu het dubbele is van mijn voltijdse stagevergoeding. Hij zei dat hij deed alsof hij psychisch arbeidsongeschikt was en dat de ambtenaren erin zijn getrapt. Nu heeft hij naast zijn riante inkomen recht op een kunstenaarsatelier en hij hoeft er niets voor terug te doen.

Wat is doorslaan? Mijn broer is doorgeslagen, nog verder dan Picornie. Hij kreeg een hotel aangeboden met permanente bediening die het met alles wat hij zei eens was. Als een kleine koning kon hij advocaten de deur wijzen en kon hij de burgemeester een taxi voor hem laten bestellen die hem naar zijn hotel bracht, met zwaailichten zodat al het verkeer voor hem uit de weg moest gaan. De samenleving staat ten dienste van de gekken, omdat zij de enigen zijn die doorhebben hoe de wereld in elkaar zit.

Met Papa (hij heeft deze naam op zijn ID kaart staan, alleen vrienden kennen zijn geboortenaam) ben ik naar een kunstenaarsclub gegaan, waar ik Gert Winckelmans heb ontmoet. Hij is ooit doorgebroken en daar heeft hij spijt van. De samenleving – men, zei hij dan kokhalzend – had een karikatuur van hem gemaakt. Men zat constant achter zijn rug om te praten. “Is dat niet die van die?”. Men maakt hem zichtbaar gek. Bovendien wordt hij er niet rijk van, van acteren en presenteren, maar dat is voer voor een andere blog.

Het was niet de eerste keer dat een publiek figuur mijn schouder gebruikte om op uit te huilen. Eerder al zat ik met vlogger Bardo Ellens te praten op een pleintje terwijl er camera’s van de publieke omroep draaiden om een reportage over hem te maken. Op een afstandje stonden kinderen en infantiele volwassenen klaar om een handtekening te komen vragen. Hij had niet om dit soort publiek gevraagd, huilde hij, en nu kwam hij er ook niet meer vanaf. Hij wou dat hij nog met mij gewoon op straat kon hangen, zonder lastig gevallen te worden. De doorbraak was ook voor hem te veel.

Dat doorbreken geen pretje is, wist ik op jonge leeftijd al. Ik ben niet voor niets sinds mijn negentiende gestopt met audities doen en deze weblog was niet voor niets tot vorige week anoniem. Maar ook doorslaan is niet zo rooskleurig als ik hierboven heb laten lijken. “Je kunt alles zeggen, maar je kunt niets doen”, zei mijn broer hierover. Je bent boven en onder de samenleving, maar je maakt er geen deel van uit.

Doorgaan is de status quo. Doorgaan is studeren, werken en uitkijken naar je wettelijke pensioenleeftijd en dan rond je 48^e jezelf de vraag stellen of dit nu alles is, daar dan een bevredigend antwoord op verzinnen en dan doorgaan met doorgaan. Doorgaan is het met neonlichten verlichte pad dat je verblindt voor al de rest van de wereld. Doorgaan is de hel die we allemaal vervloeken, maar we vervloeken hem tenminste samen. Dat kunnen de mensen die doorbreken of doorslaan niet zeggen.

Doorgaan is voor mij niet evident, ik moet daar heel hard voor werken. Ik moet voortdurend rekening houden met de beperkte horizon van mijn meerderen. Als ik moet vertellen wat ik in mijn weekend heb gedaan dan moet ik een zeef pakken en mijn mogelijke antwoorden op zo’n manier filteren dat mijn gesprekspartner zichzelf er voldoende in kan herkennen. Ik kan niet voor andere mensen spreken, maar voor mij is doorgaan niet per se de makkelijkste optie van de drie.

Daarom kies ik voor het moeilijke midden tussen doorbreken, doorslaan en doorgaan. Het voortdurende zoeken naar een balans tussen het pleasen en het teasen van publiek, maar daarnaast ook de ballen om mijn bek te houden en te zwoegen onder de zon.

Lees meer:

• Why I write.
• Waarom ik uit Nederland ben gevlucht