Toen Donald Trump in januari 2017 werd geïnaugureerd als president van de Verenigde Staten waren er twee zekerheden: hij zou het nog geen jaar volhouden en de dagen dat Trump aan de macht was zouden alle verwachtingen overtreffen. De tweede zekerheid heeft de eerste opgegeten: Trump zit nog steeds. Maar de ontwikkelingen die zich dit jaar hebben afgespeeld in het Witte Huis zijn met geen pen te beschrijven. Het is voor journalisten onmogelijk om op een geloofwaardige manier verslag te brengen van de soapopera die zichzelf dagelijks overtreft. In een poging om u deelgenoot te maken van het fictie overstijgend absurdisme dat zich afspeelt tegen het decor van 1600 Pennsylvania Avenue zoom ik in op één week in juli, met in de hoofdrol Scaramucci de clown.
Scaramuccia is Italiaans voor schermutseling. Een klein, onbeduidend gevecht. Scaramuccia, of Scaramouche, is ook een figuur uit de commedia dell’arte, een vorm van gemaskerd theater dat populair was in de vroegmoderne tijd. De figuur is zelfverklaard kapitein en slaaf van ‘de Don’. Hij is herkenbaar aan zijn grimassen en aan zijn kleurrijk taalgebruik.
Anthony Scaramucci verschijnt ten tonele op 21 juli 2017. Donald Trump kondigt aan dat de luidruchtige ondernemer en Wall Street financier vanaf 25 juli de nieuwe communicatiehoofd van het Witte Huis wordt. Net als Trump heeft Scaramucci de democraten openlijk gesteund. Hij heeft Trump op televisie een ‘hack’ en een pestkop genoemd maar tegelijkertijd heeft hij hem uitgedaagd: “come at me!”. Een grofgebekte draaikont uit Queens met een masker van make-up en losse handjes. Trump heeft zijn evenbeeld gevonden.
Maar niet iedereen in het Witte Huis denkt daar hetzelfde over. Op de dag van de aankondiging neemt de persvertegenwoordiger Sean Spicer ontslag, uit afgunst voor de blaaskaak. Zijn opvolger is Sarah Huckabee Sanders. Haar eerste persconferentie bestaat uit het aankondigen van de Scaramouche zelf. Die moet namelijk uitleggen waarom Spicer toevallig ontslag neemt op de dag dat hij zelf verantwoordelijk wordt voor communicatie. In plaats daarvan vertelde hij hoeveel hij van de president houdt en dat hij direct aan hem rapporteert (en dus niet aan de personeelschef, zoals Spicer en zijn voorgangers hadden gedaan).
Reince Priebus, de personeelschef, heeft de komst van Trump’s mini-me met enkele maanden kunnen vertragen. Voordat hij personeelschef was had hij de Republikeinse partij voorgezeten, de partij die Trump moet vertegenwoordigen. Hij heeft ook een deel van de inauguratiespeech gegeven toen Donald even niet meer wist wat hij moest zeggen op het belangrijkste moment in zijn leven. De schermutseling tussen Priebus en Scaramucci kan beginnen.
De dag voor zijn officiële aanstelling, op 24 juli, bevalt zijn vrouw, die van hem vervreemd is, van een tweede kind.
Op 26 juli verliest Scaramucci zijn ‘exoskeleton’. Hij belt een journalist die had geschreven over een diner met hem, meneer en mevrouw Trump en twee conservatieve mediamannen. De clown wil weten van wie de journalist deze informatie heeft gekregen. De journalist weigert te antwoorden, waarop Scaramucci zegt dat hij dan maar het hele communicatieteam zal ontslaan. Hem was namelijk een ‘honeymoon period’ beloofd waarin niets gelekt zou worden en het feit dat dit blijkbaar niet wordt eerbiedigt kan hij moeilijk verdragen. Hij heeft die dag al iemand ontslagen, morgen zouden er nog drie of vier volgen. Daarnaast zou hij Reince Priebus ontslaan, zijn directe meerdere.
Hij noemt Priebus “A fucking paranoid schizophrenic, a paranoiac” die hem zes maanden heeft “gecockblockt” van het Witte Huis. Hij is er van overtuigd dat Priebus het lek is. Die zou namelijk ook hebben gelekt dat hij zaken heeft gedaan met Russen, al zou later blijken dat een journalist dit zelf had uitgezocht.
De volgende dag, op 27 juli, verdwijnt Priebus van het toneel. Op 28 juli kondigt Trump zijn vervanger aan: generaal John F. Kelly wordt de nieuwe personeelschef van het Witte Huis.
Na het weekend, op maandag 31 juli, laat de generaal Scaramucci naar zijn kantoor komen om hem te ontslaan, en daarmee verdwijnt ook de clown van het toneel (aaaaah!). Zowel Priebus als Scaramucci zijn de recordhouders met het minste aantal dagen in hun respectievelijke functies in het Witte Huis – en ze zijn niet de enigen. De Don zelf lijkt de enige te zijn die op het toneel mag blijven, al zijn de generaals, de capitano’s, nu wel erg sterk vertegenwoordigd. Het voortbestaan van de regering Trump is in de laatste maand van het eerste jaar nog even precair en onwaarschijnlijk als het sinds de eerste dag is geweest. Scaramouche! Scaramouche!
Meer lezen?