Wapenbezit is een controversieel onderwerp waar democratieën over van mening kunnen verschillen. Net als abortus, euthanasie, het homohuwelijk en marihuanabezit is het recht op zelfverdediging met vuurwapens een onderwerp van debat. Elk van deze onderwerpen staat ergens op het legaliserings- en normaliseringspectrum. Waar België sterk staat in de eerste drie vrijheden, staat het zwak in de laatste twee. Het recht op wapenbezit is in België zo controversieel, dat bijna niemand zich als voorstander durft te profileren. Bijna niemand.

Ik heb Yannick leren kenen op de Free Marketplace of Ideas: de Ossenmarkt in de Antwerpse studentenbuurt. Een wereld waar sossen en tsjeven elkaar op een pint trakteren, waar de Internationale wordt afgewisseld met Vlaamse volkszangen en waar islamisten kritische vragen durven te stellen op debatavonden van liberalen. Actief pluralisme, het credo van de Universiteit Antwerpen, is geen holle frase. Ik weet perfect waar op het politieke spectrum we Yannick Verdyck, de man uit Merksem die bij een huiszoeking is doodgeschoten, moeten plaatsen. Iets waar de experts van de VRT de grootst mogelijke moeite mee hebben. 

Yannick was het prototype van een libertariër en stond dus bekend om zijn Amerikaanse standpunten wat betreft vuurwapenbezit. Hij was daar zo open over als een mens kan zijn: hij was voorzitter van de Antwerpse schietvereniging en deelde foto’s van wapens op sociale media. Hij kon hier zo open over zijn omdat het libertarisme prat gaat op het niet initiëren van geweld. Geweld kan alleen gebruikt worden als zelfverdediging of als verdediging van eigendom. Wanneer iemand anders eerst geweld gebruikt dus. Ook als ‘iemand anders’ een interventieteam van de federale politie is. Yannick is in lijn met zijn overtuigingen gestorven. 

Naast libertariër was Yannick ook prepper. Wachten op een Apocalyps klinkt misschien waanzinnig, maar wachten op de (weder-)komst van Messias of wachten op de dag dat de zonen van slaven en de zonen van slavenhouders samenzitten aan de tafel van broederschap is dat evengoed. Wachten op een utopie of dystopie is een diepgewortelde eigenschap van de menselijke psyche. Het is de taak van de democratische rechtsorde om de waanideeën in de samenleving een stem te geven, zodat ze in vrede naast elkaar kunnen leven.

De agent die het fatale schot heeft gelost valt waarschijnlijk niets te verwijten, want het is goed mogelijk dat Yannick het opblazen van zijn voordeur heeft opgevat als een schending van zijn soevereiniteit en als gevolg daarvan schoten heeft gelost. De federale politie valt het ook niet te verwijten dat het een razzia op preppers heeft gepland en uitgevoerd. Zoals een rottweiler die een baby doodbijt handelde de Belgische staat vanuit zijn instinct. De staatsmacht zal zich altijd bedreigd voelen en zal elk middel aangrijpen om met geweld dissonantie uit te bannen.

Het is de taak van journalisten, de baasjes van de rottweiler, om de staat te controleren en om de dissonante stemmen te beschermen. Zonder actieve bescherming van de democratie door journalisten zal de zittende macht het label van terrorist plakken op een steeds groter wordende groep vrijdenkers. Dat is geen dystopie, dat is hoe de meeste regimes doorheen de wereld en doorheen de geschiedenis werken. Democratie is de uitzondering, niet de regel.

De dood van Yannick is geen trede op de trap naar een autoritaire overheid. Dat zou zijn alsof er iets erger is dan de dood van een onschuldige burger door een politiemacht, zonder proces, zonder verdenking, gevolgd door een karaktermoord door de media. Het is niet voor vijf voor twaalf. De zon is woensdag ondergegaan. De democratie en de vrijheid die we nog denken waar te nemen is de spiegeling van het licht op de wolken.