Het zingen van liedjes is een logisch gevolg van het drinken van bier, dat weet ieder mens. Omdat het drinken van bier in Vlaanderen tot een kunst verheven is, is ook de combinatie van bier en zang meer gevormd dan in Nederland. In de cantus komt deze combinatie het beste tot zijn recht en daarom is de cantus de kern van het Vlaamse studentenleven.

Eens per jaar wordt de codex uitgegeven waarin de regels van de cantus staan geschreven. Daarnaast worden de erkende studentenclubs met hun clublied voorgesteld en wordt de geschiedenis van het Leuvense studentenleven bewierookt. Dat alles zal slechts door een enkeling worden gelezen, aangezien de belangrijkste bladzijdes achterin te vinden zijn, waar de liedteksten die op een cantus (en uitsluitend op een cantus) worden gezongen zich bevinden.

Krambambouli, de Pappenheimer, de Kikker en de Kat leven voort in de codex. Er zijn liedjes in het Latijn, Nederlands, Engels, Duits, Frans en (Zuid-)Afrikaans. Immaterieel cultureel erfgoed is het, dat in vochtige cantuskelders wordt bewaard. Welke lieden worden gezongen is afhankelijk van de aard en de politieke kleur van de studentenclub die de cantus organiseert, edoch moet gezegd worden dat een zweem van Vlaams-nationalisme en een zekere conservatieve inslag onvermijdelijk de boventoon voeren in de samenzang. De cantus wordt uiteraard geopend met het Io Vivat, ‘het lied van de gehele Nederlandse studentenschap in Noord en Zuid’ (Studentencodex  2015, p. 162).

Hoewel het drinken van bier slechts dient ter verbroedering en ter smering der stembanden, is het onvermijdelijk dat na verloop van tijd de alcohol zijn werk begint te doen. Een cantus is verdeeld in drie delen waartussen kort wordt gepauzeerd, zodat de corona gelegenheid krijgt het verwerkte bier uit te scheiden. Er kan tussen de gezangen door om allerlei redenen gedronken worden. De praeses kan de corona als geheel de glazen laten ledigen of commilitones kunnen elkaar onderling tot deze straf dwingen, bijvoorbeeld als iemand zijn codex open op tafel laat liggen. De hoeveelheid geschreven en ongeschreven regels is schier oneindig, de enige constante is dat er bij overtreding gedronken moet worden. Niet zelden tot het glas leeg is.

Na verloop van tijd moet de praeses steeds harder met zijn hamer op de tafel slaan om de corona tot de orde te roepen. De opgelegde straffen hebben het paradoxale effect dat er alleen maar meer tuchtregels worden gebroken, zodat de tweede en de derde tempus met geen ander woord omschreven kunnen worden dan ‘wanorde’. Daarbij zorgt de abundantie van alcohol voor een groot gapend gat in het geheugen zodat alleen wat door vrienden in de codex is gekrabbeld blijft beklijven. Zo komt het dus dat er in de boekenkasten van hoogopgeleide Vlamingen een klein groen boekje te vinden is dat lijkt op een woordenboek, bewerkt door talloze cantussen en hectoliters bier. Een stille getuige van een prachtige studententijd.

Eens per twee jaar wordt er een mega-cantus gehouden begeleid door het klokkenspel (de beiaard) van de kathedraal

Deze blog maakt deel uit van de serie Vlaanderen voor Hollanders.

Meer lezen?

• De Ronde van Vlaanderen
• De File
• The City of Flanders
• De Nachtwinkel
• De Belg
• De Wever
• Waarom de Vlaamse vrouwen geëmancipeerder zijn dan de Nederlandse
• Hoe moeten Nederlanders met Vlamingen omgaan?
• Dit zijn de Vlaamse woorden die Nederlanders niet kennen
• Het Syndicaat