‘De Staatshervorming’ is een hoofdstuk uit het te verschijnen boek Vlaanderen voor Hollanders. Like de facebookpagina voor meer blogs in deze serie!

“België is een federale Staat, samengesteld uit de gemeenschappen en de gewesten”

Dit is, sinds 1993, artikel 1 van de Belgische grondwet. Alles wat een land een land maakt is in België uit elkaar gehaald. Dit is voor Nederlanders moeilijk om te begrijpen, want in Nederland vallen natie en staat uitzonderlijk goed in elkaar. Friese soevereiniteit wordt nauwelijks serieus genomen en de provincies hebben amper bevoegdheden. De grootste bank, de trein, het voetbalelftal, het koningsdaguniform, de nummerplaat, de verzekeringsmaatschappij en de kortingspas van de supermarkt zijn allemaal fel oranje gekleurd en iedereen die niet meeloopt in de polonaise is een buitenbeentje. Belgisch nationalisme, aan de andere kant, is ver te zoeken en wordt alleen gevonden als de Rode Duivels goed voetballen. Tijdens het EK is België het gezinnetje dat op een familiereünie heel eventjes de schone schijn ophoudt.

Veel Nederlanders weten dat er in België sprake is van een taalstrijd en dat de Nederlandstaligen zich zouden willen afsplitsen van België. Weinig Nederlanders weten echter dat deze afsplitsing zich al zo goed als volledig heeft voltrokken. De reden dat ze niet weten dat ze in de voorbije decennia nieuwe buren hebben gekregen is omdat ze niet weten wat een land eigenlijk is. Ze zijn zich niet bewust van de verschillende bestuurslagen, overheden, instellingen, instanties en diensten die gezamenlijk een staat vormen, omdat alle organen, botten en bloedvaten in Nederland netjes worden bedekt door een perzikzacht, oranjekleurig huidje. In België is dat huidje verdwenen en liggen alle organen open en bloot op straat.

Sinds 1970 ligt België op de operatietafel en zijn haar ledematen in zes staatshervormingen verdeeld over verschillende schaaltjes: de gemeenschappen en de gewesten. Bijna iedere regering is bevoegd geweest om de grondwet te wijzigen, bijna iedere grondwetswijziging heeft de fundamentele staatsrechtelijke beginselen van de Belgische staat ondermijnd en bijna iedere grondwetswijziging had felle voor- en tegenstanders. De laatste heeft België 459 dagen zonder regering doen zitten maar aangezien de meeste bevoegdheden in vijf eerdere staatshervormingen reeds waren overgeheveld naar lagere overheden waren er weinig praktische problemen.

Er zijn twee kampen die een politieke strijd voeren over de erfenis van België, of in ieder geval niet willen dat de ander bevoordeeld wordt. Het ene kamp spreekt Frans, het andere kamp spreekt Nederlands. In theorie wordt deze bipolariteit gepareerd door te spreken van gemeenschappen en gewesten. Hiermee is België de enige federatie met verschillende typen deelstaten. De gemeenschappen gaan over zaken als onderwijs en cultuur, de gewesten gaan over zaken als openbare ruimte en werkgelegenheid. Het handjevol Duitstaligen in het oosten van het land zorgt ervoor dat er drie taalgemeenschappen zijn. Brussel is een eigen gewest geworden zodat er in ieder geval daarover niet gestreden hoeft te worden (dacht men). Per 1 januari 2004 zijn het Vlaams Gewest en de Vlaamse Gemeenschap zich de Vlaamse overheid gaan noemen, waarmee er min of meer sprake is van een nieuwe staat. De Franse Gemeenschap is zich per 25 mei 2011 Fédération Bruxelles-Wallonie gaan noemen, wat uiteraard tegen het zere been van de Vlaming is. Het is de vraag of de zogenaamde Vlaamse overheid en de zogenaamde Fédération Bruxelles-Wallonie wel te rijmen vallen met artikel 1 van de Belgische grondwet, waarin België de federale staat is en waarin gemeenschappen en gewesten duidelijk twee verschillende deelstaten zijn. Genoeg reden dus voor een zevende staatshervorming.

 Voer hieronder een e-mailadres voor meer (meer! meer!)

Meer (meer! meer!) lezen over Vlaanderen?

• De File
• Het Syndicaat
• De Fiscus
• De Blok
• De Jeugdbeweging
• De Katholieken
• De Wever
• De Congo